Rare Jongens, die Retailers!
Het MS Mode van Roland Kahn op de rand van het faillissement, wie had dát nou gedacht?In mijn blog “V&D R.I.P.” van 18 februari moest ik constateren dat de verwachtingen rond de persoon van Roland Kahn als ‘redder’ van V&D wel érg hoog gesteld waren. Eerlijk gezegd kon ik me toen al niet voorstellen wát hij nou moest met een compleet warenhuis, 
een discipline waarin ik wel, maarhij allerminst thuis is.
Nu blijkt, zie de koppen in het AD en Trouw van zaterdag 6 augustus, dat zijn eigen bedrijven MS Mode en Coolcat op dat moment zelf al in ernstige problemen waren gekomen, blijkt die ‘reddingspoging’ nog vreemder dan het toen al leek te zijn. En is het ‘soap’ 
gehalte rond mijn oude werkgever nog hoger dan het al was.
Want ook ‘Redder’ John van der Ent werd CEO van V&D op het moment dat zijn vorige bedrijf, Miss Etam, al op de rand van het faillissement stond. Het merkwaardigste is nog dat de betrokken banken, die dat misschien nog wel eerder wisten, beide heren nog gewoon als gesprekspartner accepteerden op weg naar een oplossing voor dit warenhuis. Al is het nu wel duidelijk waarom Roland Kahn de financiering niet rond kreeg.
Het blijkt inderdaad dat er in de retailsector een aantal mensen rondloopt, die, elkaar citerend en de hand boven het hoofd houdend, niet van plan én bij machte zijn hun bedrijven, en daarmee de grote aantallen mensen die daar werken, écht op een nieuw concept en dus op een nieuwe toekomst, over te zetten.
Rare Jongens…..
Gevierd, en …..
Het valt al jaren op dat sommige mensen niet van de retailpodia zijn weg te slaan. Roland Kahn is daar maar één van, John van er Ent is (was) een andere. Maar elke keer als een bedrijf de indruk geeft ‘de steen der wijzen’ in bezit te hebben, én (uiteraard) bereid is een evenement flink te sponsoren, komen anderen op hun lezingen af als vliegen op de stroop.
Ik zou het eens moeten nagaan, maar ik denk dat ik van driekwart van alle sprekers op symposia en congressen die ik ooit beluisterd heb, nooit meer iets heb vernomen. En bij het kwart waar dat nou juist wel het geval is, slaat de verveling toe omdat ze nooit eens wat anders dan hun eigen successen vertellen. Iets waarmee de sector niet vooruit kan.
Maar die toehoorders, hun ‘believers’, leven mee, onder het mom van ‘Als hij/zij het kan, dan kan ik dat ook’!
Nou zelfs als dat eerste waar is, is dat tweede zeker niet waar. Niet alleen om elk bedrijf zo zijn eigen mogelijkheden en onmogelijkheden heeft. Maar ook, hoewel de één duidelijk meer idee van retailing heeft dan de andere, het gros gewoon geluk gehad, en vaak niet goed kan aangeven waarom hen dingen zijn gelukt. En dat geluk blijft, tot het verdwijnt. Dát zie je maar weer aan Roland Kahn.
Maar vanuit de congreswereld weet ik dat potentiële deelnemers vooral die succes stories willen horen. Vernieuwers horen niet op het congrespodium, dat zorgt maar voor onrust. Met name variaties op oude en vertrouwde thema’s zijn populair. Kortom, (echte) innovaties zul je daar niet zo gauw horen, vandaar dat ik er al jaren niet of nauwelijks kom. Voor vakmedia geldt overigens, en om dezelfde reden, precies hetzelfde. Het hoeft dus niemand te verbazen dat de retailsector stuurloos van het ene naar het andere debacle wankelt, in het vaste geloof dat het ook op de oude manier ooit goed gaat komen.
Zonder een werkelijk geïntegreerd concept zullen de rendementen van Retail organisaties echter altijd onder druk blijven staan. Een werkelijk geïntegreerd is NIET het modische omnichannel, omdat ook dít niet meer dan een toevoeging is aan de oude, fysieke, winkelformule. En dus een toevoeging aan de kosten en entree in de online wereld die anderen allang beter beheersen.
Het einde van de ketens?
Ruim drie jaar geleden, op 17 juni 2013, schreef ik het blog ‘Het Einde van de Ketens’, zonder op dat moment te weten dat er in de komende drie jaar 17 (!) landelijke ketens failliet zouden gaan en dat bij ‘grootmachten’ als Blokker en HEMA het lek nog lang niet boven water is. Want met het verdwijnen van die ketens is er niet alleen ruimte voor (buitenlandse) anderen, maar schept dat ook mogelijkheden voor zelfstandige ondernemers om nieuwe, op de lokale markt gerichte, winkelconcepten te introduceren. Dat maakt onze stadscentra een stuk levendiger, als men zich tenminste realiseert dat stadscentra compacter moeten worden gedefinieerd. Met name de politiek is principieel conservatief, hangt de oren teveel naar plaatselijke (financiële) belangen, maar weigert zich in de specifieke problematiek van centrumplanning te verdiepen.
Overigens denk ik dat sommige ketens wel overleven, en andere de rol van de oude zullen overnemen. Als je ziet hoe de lege V&D panden wordt ingevuld!
MS Mode
De aloude MantelSpecialist is eigenlijk altijd een keten geweest waar in de marge van de grote ketens te weinig geld werd verdiend. De keuze van Kahn om het een winkel voor ‘Curved Vrouwen’ te maken was wel een heel curieuze. Nu zijn winkels voor echt grote maten, of speciale afdelingen daarvoor, er altijd geweest, maar dan spreek je over vrouwen die zelf écht wel weten in andere winkels niet terecht te kunnen. Maar om voor vrouwen die niet meer passen in maat 38, of dat nooit gedaan hebben, maat 40 zo op te rekken dat maatje 42 er ook nog in past, leek een vondst. Al is die maat 40 al jaren niet meer wat het dertig jaar geleden was, dus zó nieuw was het ook weer niet. Maar of deze categorie, in tegenstelling tot de echt grote maten, nou zo blij is met een winkel waar alleen ‘curved’ vrouwen welkom zijn? Een beetje psychologie van de kouwe grond, wellicht, maar de resultaten (er zijn natuurlijk zát vrouwen in die maten om MS Mode een geweldige toekomst te geven) geven wel grond voor dat vraagteken.
Kortom, ook hier zal ‘redding’ op zichzelf niets oplossen, en de internationale spreiding maakt aanpassing alleen maar lastiger.
Waarom redden?
Als we zien hoe weinig de vaderlandse winkelketens, filiaalbedrijven als HEMA en Blokker of franchisers als DA en Marskramer, de laatste jaren zijn veranderd, kon je de problemen van de laatste tien jaar echt allang zien aankomen. De markt is, qua consument, leveranciers en concurrentie, sterk veranderd, en de retailers blijven op hun oude, vertrouwde spoot keihard werken zonder toekomst: “Actieve Inertie”! Zelfs het succesvolle ACTION kun je onmogelijk een vernieuwing noemen, al speelt het wel heel effectief (en voor de klant goedkoop) in op de inertie bij de bestaande detailhandel.
De ‘vernieuwing’ bij Blokker is ook alleen een cosmetische ingreep die de winkel er overzichtelijker, maar niet gezelliger op maakt. En zeker niet goedkoper! Als antwoord op de ACTION dreiging gaat die HEMA zelfs elke autonomie van bedrijfsleiders in hun eigen marktgebied uitroeien. Voortaan weet het hoofdkantoor het niet alleen beter, maar zijn ze daar de enigen die het weten! Voor ze door hebben dat het juist díe uniformiteit is die al vele andere ketens in de problemen heeft gebracht, is ook dit bedrijf al failliet, vrees ik. Of ‘wordt gered’ ten koste van een in bijna 100 jaar opgebouwd imago.
Echt, het heeft alleen zin winkelformules te redden die een duidelijke en toekomstgerichte merkwaarde hebben. Maar als er daarnaast geen plan en/of geld is om de formule vervolgens compleet te moderniseren tot een geïntegreerde Bricks&Clicks formule met de nadruk op sfeer en beleving, heeft ‘redding’ geen betekenis. Niet voor de noodlijdende stadscentra, niet voor de alleen achterblijvende crediteuren, en zeker niet voor het personeel.
Ik hoop van harte dat er voor MS Mode, Coolcat, America Today en Saph, en hun werknemers, nog een duurzame oplossing wordt gevonden. Niet opnieuw een quasi oplossing waarbij de helft van de panden sluit en driekwart van het personeel op straat komt te staan.
Want nóg meer lege winkels maakt het er in onze binnenstad niet gezelliger op.
Koornconsult 