Verouderde Glorie?
De Blokker formule is een icoon binnen de Nederlandse detailhandel. Zoals V&D, HEMA, C&A dat ook zijn, en Free Record Shop, Selexyz en De Slegte dat waren. In de ‘Umwertung aller Werte’ die met name na de introductie van het internet zijn beslag kreeg, zie je binnen dit vakgebied in wezen twee bewegingen. De ene slaat alle historische kennis en ervaring over en stort zich hals over kop in het avontuur Webwinkel, met alle gevolgen van dien, zoals het uiteenspatten van de inflatoire ‘Dot.com’ zeepbel begin deze eeuw.
De andere bouwt onverdroten voort op oude, bewezen, concepten, zonder veel oog voor intern ongewenste veranderingen. En versukkelt in een proces dat Donald Sull in ‘Revival of the fittest’ (2003) ACTIEVE INERTIE noemt: Het bedrijf stelt de intern gevormde normen en waarden centraal in een ontwikkeling die haaks staat op die van de markt.
Bij FRS en POLARE, het merkwaardige fusieproduct van academische boekhandel Selexyz en ramsjwinkel De Slegte, leidde al die verkeerd gerichte inspanning al tot een faillissement. En bewees daarmee dat het simpelweg openen van een webshop naast de winkel, zelfs onder hooggeleerde leiding, geen oplossing biedt. Zonder nu te zeggen dat V&D, HEMA, C&A en Blokker morgen failliet gaan, lijken ze toch teveel bezig met de verkeerde zaken. Je kunt je niet simpelweg verzetten tegen revolutionaire maatschappelijke veranderingen. Het internet vormt de maatschappij, en gaat nooit meer weg!

De Blokker formule
De HEMA deed het al wat eerder, maar nadat V&D in Leiden haar “vernieuwde warenhuis” presenteerde, lijkt ook Blokker op die toer te gaan. Het bedrijf lanceerde deze zomer haar nieuwe ‘concept’ dat men snel over alle honderden Blokker filialen wil gaan uitrollen. Waar je bij V&D nog ergens een vernieuwd concept ontdekt, is er echter bij Blokker vooral sprake van een restyling. Nou, dát werd ook wel tijd! De Blokker vestigingen waren van icoon tot anachronisme verworden. Met de gang van de Apple Store naar Blokker leek de consument in een tijdmachine terecht gekomen zijn. Een rommelig pakhuis met allerlei sterk van elkaar verschillende artikelgroepen die zonder enig logisch verband naast elkaar verkocht werden. Een situatie die in het nieuwe ‘concept’ nauwelijks verandert, op de rommeligheid na. Het kwaliteitsgevoel van de klant wordt verbeterd door opname van ‘betere’ merken, maar wel ten koste van hét verkoopargument van Blokker, lage prijzen. Het is maar de vraag of het eerste de broodnodige extra klanten oplevert, terwijl het laatste ongetwijfeld klanten kost. De website levert beslist omzet op, maar is in opzet én inhoud nauwelijks verschillend van de vele ‘pure players’ in de van Blokker bekende artikelgroepen. Als ‘Uit de Folder’ niet in de navigatiebalk zou staan, zou een buitenstaander zelfs de connectie met de Blokker winkel niet kunnen raden.

Concurrentie
Vanuit mijn tijd als afdelingschef en centraal inkoper bij V&D ken ik Blokker als een zeer alerte, alom tegenwoordige en prijsbewuste keten die het ons aan de onderkant van het assortiment flink lastig maakte. Het filiaalbedrijf kwam daarnaast met een franchiseformule, Marskramer, die ik in dit verband maar als één geheel behandel met de Blokker keten.
Maar de situatie is sinds die zeventiger jaren sterk veranderd. Actieve discounters als Zeeman en Wibra beperken zich niet meer tot textiel, en zijn ook op “Huishoudelijk & Schoonmaak” steeds actiever. (Ik houd de ‘oude’ indeling maar even aan) Bij onze supermarktketens was dat al eerder het geval. Bij ‘Koken en Tafelen’ blijkt Action een topper te worden aan de onderkant, en de ‘kookwinkel’ doet dat aan de bovenkant. Hier zit Blokker helemaal in de tang. Bij “Persoonlijke Verzorging” zijn het ketens als BCC en Mediamarkt die de show stelen, terwijl ook Trekpleister, Kruidvat en zelfs Etos voor geduchte concurrentie zorgen. Dat geldt ook voor ‘Beeld, Geluid & Foto’ waar het wel heel moeilijk wordt nog met iets te komen waar iedereen bij opveert. Bij “Wonen en Vrije Tijd” zien we met name de opkomst van vele nieuwe grote én kleine lifestyle specialisten als Rivièra Maison (mét Blokker dochter Xenos en Action als goedkope alternatieven) opduiken, terwijl hier ook de kwakkelende bouwmarkten snel terrein winnen. Ook in de groep ‘Tuin’ is de concurrentie groot, vanaf de HUBO via Tuinmeubel/Barbecue specialisten naar Tuincentra. Ook daar lijken de mogelijkheden niet al te groot. ‘Speelgoed’ daarentegen is, door alle internationaal verkochte merkproducten, sowieso een prooi geworden van de webshops, en wat er overblijft is al grotendeels in handen van Blokker, met name door de ketens Bart Smit en Intertoys. Daar valt niet zoveel meer te halen zonder die andere ketens te benadelen.
Bij ‘DVD’s en CD’s’ is natuurlijk wat lucht gekomen door de ineenstorting van de Free Record Shop, maar dat zal niet voor lange duur zijn. Het zit erin dat de distributie in deze sector, in navolging van de sector reizen, vrij snel uitsluitend via het internet gaat verlopen, op wat specialisten na.

Conclusie
Het lijkt erop dat de ‘vernieuwing’ bij Blokker allerminst tot hernieuwde klantbeleving gaat leiden. Integendeel, met het opschuiven naar een hoger prijsniveau verliest Blokker een deel van zijn vaste klanten, terwijl het assortiment, kwalitatief, nog steeds niet in de schaduw kan staan van de gemiddelde speciaalzaak, en het zeker, qua omvang, presentatie, beleving én niveau, moet afleggen tegenover grootschalige specialisten. De webshop biedt hoogstens wat extra omzet, want die is helemaal niet geïntegreerd in de fysieke winkelformule. Je zou verwachten dat Blokker in de winkel meer ruimte schept voor beleving, door minder verkochte items uitsluitend via de webshop te verkopen (de Nieuwe Winkelier op http://www.bricksenclicks.me). Maar een simpel item als Oral-B opzetborstels toont aan dat er in de winkel veel meer soorten worden verkocht dan op de website.

Laten we wel zijn, de huidige upgrade van de winkels was, al jaren, broodnodig, maar het is geen oplossing voor de strategische ‘Middle of the Road’ positie van de formule. Daarvoor zal Blokker terug moeten naar de oorsprong (Missie) en harde keuzes moeten maken. Anders zakken deze winkels, hard werkend, steeds verder weg in het retailmoeras.
Actieve Inertie leidt nergens toe, maar tiert welig onder retailers.

Tags: Actieve Inertie, blokker, bricks&clicks, Nieuw concept, omnichannel